1 Đừng khoe khoang về ngày mai,
Vì con chẳng biết ngày mai sẽ xảy ra điều gì.
2 Hãy để người khác khen con,
Miệng con đừng làm như thế;
Hãy để người ngoài khen con, Môi con đừng tự khen mình.
3 Đá thì nặng, cát cũng nặng,
4 Sự phẫn nộ thật là dữ tợn, và cơn giận như nước vỡ bờ,
Nhưng ai có thể đứng nổi trước sự ghen tị?
5 Một lời quở trách tỏ tường
Hơn là yêu thương kín đáo.
6 Bạn bè gây thương tích do lòng yêu thương chân thật,
Còn hơn kẻ thù hôn hít cách giả tạo.
7 Kẻ no nê giày đạp mật ong dưới chân mình,
Nhưng vật gì đắng cũng hóa ngọt đối với người đói khát.
8 Kẻ lưu lạc xa cách nơi ở của mình,
Giống như chim bay đây đó khỏi tổ của nó vậy.
9 Dầu và hương liệu làm khoan khoái lòng người,
Lời khuyên từ đáy lòng bạn bè cũng êm dịu như thế.
10 Đừng từ bỏ bạn của con hay bạn của cha con;
Trong ngày hoạn nạn, đừng đi đến nhà anh em mình,
Vì anh em xa không bằng láng giềng gần.
11 Hỡi con ta, hãy khôn ngoan và làm vui lòng ta,
Để ta có thể đối đáp kẻ sỉ nhục ta.
12 Người khôn khéo thấy trước tai họa và ẩn mình;
Còn kẻ khờ dại cứ lao tới và mang họa.
13 Hãy nắm lấy áo hắn vì hắn đã bảo lãnh cho người không quen,
Hãy giữ vật làm tin của hắn vì hắn bảo lãnh cho người đàn bà xa lạ.
14 Người nào dậy sớm lớn tiếng chúc phước cho bạn hữu,
Lời chúc phước đó sẽ bị kể là lời nguyền rủa.
15 Nhà dột liên miên trong ngày mưa dầm
Và một người đàn bà hay tranh cạnh, cả hai đều như nhau;
16 Ai muốn ngăn giữ người đàn bà ấy
Khác nào ngăn giữ gió, và như tay phải cầm lấy dầu.
17 Giống như sắt mài nhọn sắt,
Cũng vậy, con người mài giũa diện mạo bạn mình.
18 Ai chăm sóc cây vả sẽ ăn trái của nó,
Và ai phục vụ chủ mình sẽ được tôn trọng.
19 Mặt phản chiếu trong nước thể nào,
Lòng người đối với người cũng thể ấy.
20 Con mắt loài người chẳng bao giờ chán,
Cũng như âm phủ và vực sâu không bao giờ đầy.
21 Nồi thử bạc, lò thử vàng,
Còn sự khen ngợi thử loài người.
22 Dù con dùng chày mà giã kẻ ngu dại trong cối chung với gạo,
Thì sự điên dại cũng không lìa khỏi nó.
